*ایرانیان خط را از کجا آموختند؟

         بر‌خلاف زبان که میلیون‌ها سال پیشنه دارد و تقریباً همزاد انسان است، خط و نوشتار چند هزار سال پیش، طبق ضرورت‌های اجتماعی و فرهنگی بشری اختراع شد. در مورد خاستگاه اولیّه آن، که کجا و به دست چه قومی اختراع شد، اختلاف نظر وجود دارد امّا از بین النهرین، مصر، چین و هند به عنوان مهم‌ترین نقاط احتمالی پدیداری خط یاد می‌کنند. در مورد سرآغاز استعمال خط در ایران نیز آنچه مشخص است و می‌توان بدان استناد کرد روایت زرتشت است. طبق گفته‌ی وی، آریایی‌ها وقتی برای یافتن چراگاه وارد منطقه ایران و خوارزم شدند، مردمی برزیگر و چوپان بودند و از خود خط، ادبیات و فرهنگی نداشتند و به تدریج، خطوط ملل سامی ساکن در بین النهرین را به کار بردند؛ مثلاً ، مادها مدّتی تحت سلطه‌ی برخی از ملل سامی چون آشور بودند و با خط آنان که میخی بود آشنا شدند و پس از آن که دولتی مستقل تشکیل دادند، خط میخی را تکمیل و اصلاح کردند. این خط بعدها مورد استفاده‌ی پادشاهان هخامنشی به عنوان خطّ ملی قرار گرفت و از آن در سنگ‌ها ، کتیبه‌ها ، مهرها و... استفاده کردند. پس از مدتی، خط مزبور به دلیل دشواریِ نوشتار، کنار رفت و خط پهلوی که خود نیز از خطوط سامی است، جای آن را گرفت و نامه‌ها و فرمان‌ها بدین

خط نوشته شدند.

     بعد از اسلام این خط نیز به سبب دشواری که در خواندن و نوشتن داشت، نتوانست مانند سایر آداب و فرهنگ‌های ملی ساسانی مقاومت کند و در ملّت غالب اثر بخشد. به همین سبب چندی نگذشت که خط پهلوی منحصر به موبدان زرتشتی شد و به سرعتی عجیب رو به زوال نهاد.[1]